پيامبر اسلام(ص) نماز را ستون دين وچشم وچراغ خودذكركرده كه نشان ازاهميت موضوع وضرورت به پا داشتن آن دربين مسلمانان ميباشد.همانطوريكه قوام وپايداري يك ساختمان به ستون آن وابسته است به فرموده پيامبر اسلام قوام وتداوم اسلام نيز به به پا داشتن واقعي نماز وابسته است. دراين جا بايستي به اين امر توجه كرد كه درقرآن كريم واحاديث ازاقامه نماز سخن بميان آمده است نه ازخواندن نماز.درطول تاريخ ما مشاهده مي كنيم كه افراد زيادي اعم ازسران ويا افراد عادي نسبت به خواندن نماز اهتمام ميورزيدند ولي دربيشتر جاها به دستورات صريح قرآن ،پيامبر اسلام وائمه گردن نمي نهادند كه نشان ازاقامه نشدن نماز دربين آنها بود گرچه نمازرا نيز خوانده باشند.براي مثال ميتوان به ماجراي عاشورا اشاره كرد كه لشكريان اموي وهمچنين سران وعابدان زمانه درشهرهاي مختلف ازجمله درمدينه دركنارمسجد پيامبراسلام نماز را با شكوه تمام به جا مياوردند ولي درمقابل ازبين رفتن ارزشهاي ديني توسط افراد صاحب قدرت سكوت اختيار كرده وتنها امام حسين(ع) كه اهتمام لازم راهمسنگ تاكيدات قرآن وپيامبر اسلام براي اقامه نماز داشت،نسبت به وضع موجود اعتراض كرده وتاپاي جان دراين راه ايستادگي نمودوبه’’ فرموده پيامبر اسلام كه نمازرا مايه تقرب انسان پرهيزگار به خداوند متعال تلقي نمود. ’’(نهج الفصاحه،رسول اكرم) رسيد .

واژه نماز در قرآن

واژه «الصلوة» بدون مشتقات، 61 بار و با مشتقات، 98 بار در قرآن به كار رفته است[1] از جمله آياتى كه درباره نماز سخن گفته اند عبارتنداز:

سوره ابراهيم، آيه 31،37و40               اسراء، آيه 78                              لقمان، آيه4و17

انعام،آيه 72                                    اعراف، آيه170                            ماعون، آيه4و5.

در قرآن سوره اى كه به نماز اختصاص داشته باشد وجود ندارد، لكن برخى از سوره ها كه آيه هاى بيشترى از آنها به امر نماز پرداخته عبارتند از:

1.   بقره آيه هاى 3،43،45،83،110،153،157،177،238و277.

2.  نساء آيه هاى:43،77،90،101،102،103،142،162.

3.  مائده آيه هاى:6،55،58،91،106.

واژه «صلى» در قرآن، دو ريشه دارد: يكى به معناى افروختن آتش يا چيزى شبيه آن: «صلى يصلى» مانند: (جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ)و (تَصْلَى نَاراً حَامِيَةً)اين معنا ارتباطى با «صلاة» ندارد. ديگرى خود واژه «صلوة» است; «صلى يصلو» كه درقرآن به چند معنا به كار رفته است:

1. دعا، تبريك و تمجيد: (...وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ...)[4] و (إِنَّ اللَّهَ وَمَلاَئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلَّوا عَلَيْهِ...).

2. عبادت خاص (نماز): (فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُوا اللّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَاباً مَوْقُوتاً).

3. عبادت: (وَمَا كَانَ صَلاَتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلاَّ مُكَاءً وَتَصْدِيَةً...).

4. رحمت خداوند: (أُولئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِن رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ...).

5. كنيسه هاى يهوديان: (لَهُدِّمَت صَومِعُ وبِيَعٌ وصَلَوتٌ ومَسـجِدُ يُذكَرُ فِيهَا اسمُ اللّهِ كَثيرًا...).

مواظبت بر نمازها

سوره معارج ، آیه 34 :

والذین هم علی صلاتهم یحافظون 

و کسانی که بر نمازهاشان مواظبت دارند ...

درمواقع ومناسبت هاي مختلف كه پيش مي آمدپيامبر اسلام اهميت وجايگاه نماز را به مسلمانان وديگر اقوام كه درجريان ايمان آوردن به اسلام شرط وشروط مي گذاشتند،گوشزد ميكرد.براي مثال:

’’گروهي ازيكي ازقبائل عرب خدمت رسول خدا رسيدند وعرض كردند يا رسول ا...اگرميخواهيد ما مسلمان شويم سه شرط داريم كه بايد آنها را بپذيريد:

1-اجازه بدهيد يك سال ديگر هم ،اين بت ها را پرستش كنيم2-نماز خيلي برما ناگوار است،اجازه دهيد ماآن را به جا نياوريم3-ازما نخواهيدكه آن بت بزرگمان را ،خودمان بشكنيم.

حضرت درجواب فرمودند:ازاين سه شرط فقط شرط سوم پذيرفته ميشودواما بقيه محال است.’’(حكايت ها وهدايتها،شهيد مطهري)

اين موضوع اهميت به پاداشتن نماز وعدم تحمل پذيري پرستش بت ها حتي براي مدتي كوتاه براي تازه مسلمانهارا ميرساند.

بايد مسلمانان نيز ازاين مسئله الگوگرفته ودرجريانات ارتباطي خود با اقوام وملل مختلف وغير مسلمان مدنظر قرار داده وخودباخته نشوندودرجهت جذب آنها براي اسلام گام بردارند.

رکوع و سجود

سوره حج ، آیه 77 :

یا ایها الذین آمنوا ارکعوا واسجدوا واعبدوا ربکم وافعلوا الخیر لعلکم تفلحون 

ای  کسانی که ایمان آورده اید ، رکوع کنید و سجده کنید و پروردگارتان رابپرستید و کارهای نیک به جای آورید ، باشد که رستگار گردید...